moestuin bemesten

Humus biedt alles wat een moestuin nodig heeft. Want de juiste dosering van kunstmest vereist eigenlijk een zorgvuldige grondanalyse. Maar het werkt ook zonder. Wil je overbemesting voorkomen? Dan kan je het beste organische plantenresten voor het bemesten van de moestuin gebruiken.

Welke meststoffen voor de groentetuin?

Vrijwel geen enkel ander thema, diëten uitgezonderd, houdt mensen zoveel bezig als het bemesten van hun groentetuin:

• de een zweert bij koemest;
• de ander gebruikt alleen maar paardenmest;
• en weer een ander werkt oude stalmest liefst twee spaden diep onder;
• fout, want spitten helpt het bodemleven om zeep.

Kunstmest van Intratuin

Allemaal betrekkelijk. Want heb je last van mollen en graslarven? Dan zet je juist alles op alles om dat bodemleven de kop in te drukken. En wat te doen als je geen koeien of paarden in de buurt hebt? Dan ben je al gauw aangewezen op synthetische producten van het tuincentrum, zoals kunstmest van Intratuin. En eerlijk is eerlijk,  kunstmestkorrels laten zich heel wat gemakkelijker uitstrooien dan paardenvijgen.

Gebruik organische meststof voor de moestuin

Maar wat is nu verstandig als het gaat om bemesten van de groentetuin? Om die vraag te beantwoorden eerst enkele feiten:

• elke plant heeft voeding nodig;
• en een tomaat merkt niet of de kalium of stikstof afkomstig is van Intratuin of van de boer;
• maar organische mest, of of die nu komt van paard of koe, verbetert wel de structuur van de bodem. En dat is wat telt.

Uitwerpselen van pure planteneters

Elk dier produceert ontlasting, zoals wij mensen ook. Pure planteneters, zoals paarden, runderen of regenwormen, verteren alleen maar plantenresten. Hun uitwerpselen zijn feitelijk pure humus, de beste organische meststof. Het principe erachter is vrij simpel:

• een levend organisme, bijvoorbeeld een paard, neemt voedsel op en breekt dat af tot organisch afval;
• diens uitwerpselen worden vervolgens opnieuw afgebroken door andere levende organismen;
• en zo ontstaat uiteindelijk de meest zuivere en vruchtbare organische meststof en humus. Ideaal voor je paprika's, tomaten, bessen, kruiden en andere groenten en fruitplanten.

Paardenmest uitstekende leverancier van organische voedingsstoffen

In de moestuin is paardenmest een veelgevraagde en veelzijdige organische meststof. Die heeft gedurende een lange periode een bodemverbeterend effect. Paardenmest bevat immers een relatief groot aantal plantenvezels. Paardenmest is milieuvriendelijk, vormt humus en bindt water aan zich. Grond die met paardenmest is bemest, droogt slechts langzaam uit. Bovendien is de mest van paarden een uitstekende leverancier van organische voedingsstoffen, die zeer goed zijn voor je moestuinplanten, zo niet levensnoodzakelijk. Bijvoorbeeld:

• magnesium;
• fosfaat;
• kalium;
• stikstof.

Wanneer organische meststof strooien?

Het is een wijdverbreid misverstand dat je paardenmest in de herfst in de reeds geoogste groentebedden moet onderwerken. Hobbytuinders moeten daar omwille van het milieu afstand van nemen. Regen en sneeuw kunnen de mest uitspoelen en zo meer nitraten in de bodem brengen. Er zijn immers op dat moment geen planten die de voedingsstoffen opnemen.

Je kan de mest beter afgedekt tot in de lente opslaan en dan op de groentebedden uitspreiden. Trouwens, het duurt ongeveer twee jaar voordat de paardenmest volledig verrot is. Op die manier heeft de mest een langdurige werking. In het nieuwe seizoen zijn vooral groenten die veel voedingsstoffen vragen blij met die bemesting, zoals:

• kool;
• tomaten;
• pompoen;
• selderij;
• of courgette. 

De mest zorgt dan voor een betere opbrengst.

Verse mest kan de wortels verbranden

Verse mest mag nooit in direct contact komen met de groenten. Dat kan de fijne, gevoelige wortels verbranden en de planten doen afsterven. Daarom moet je paardenmest bijvoorbeeld composteren of in de winter afgedekt opslaan. In het voorjaar kan je de mest een spade diep in het lege groentebed verwerken.

Paardenmest composteren

Paardenmest kan je trouwens heel gemakkelijk composteren:

• bij voorkeur separaat (nog niet gemengd met compost);
• en over een periode van tenminste één jaar;
• de verrotte mest kan je vervolgens mengen met compost;
• dat mengsel gebruik je dan om planten te bemesten die minder voedingsstoffen nodig hebben.

Hoe meer compost, hoe luchtiger de bodem

Hoe meer compost (ook wel ‘humus’) men in de bodem mengt, hoe drukker en luchtiger het daar wordt. Denk bijvoorbeeld aan:

• schimmels;
• bacteriën;
• en regenwormen.

Vooral humus doet planten groeien

Vooral wormen zijn erg belangrijk in de moestuin. Ze verluchten de grond met hun onderaardse tunnels. Alle organische stoffen, van paardenvijg tot appelschil, zetten ze om in vruchtbare meststoffen. Wormenmest is in de handel te koop. Maar het is beter om zelf een gezond bodemleven te creëren. In dat verband is humus het tovermiddel bij uitstek:

• humus zorgt voor een gezonde bodemstructuur;
• het verhoogt het vochthoudend vermogen van de bodem;
• en vangt schommelingen in de zuurgraad op.

Humus simpel zelf maken

Het fijne is dat we humus niet hoeven te kopen. We kunnen het zelf maken:

• om te beginnen ruimen we de tuin niet op in de herfst;
• we harken de bladeren van het gazon en gooien die tussen de groenteplanten;
• in het voorjaar knippen we met de snoeischaar alle plantenstengels in kleine stukjes; Doe dat tot vlak boven de grond;
• doordat we ons tuinafval klein knippen en laten liggen, maken we onze eigen humus;
• en zo creëren we zonder veel moeite meer biodiversiteit dan we voor mogelijk hadden gehouden;
• laat het maken van een composthoop dus maar achterwege. Want die moet je van tijd tot tijd nog omwerken.

Organische meststof zuurminnende planten

Zijn er ook planten die niet houden van humus en compost? Ja die zijn er ook! Men noemt ze zuurminnende planten. Omdat onze kleinkinderen er gek op zijn, kocht ik onlangs twee exemplaren van de Amerikaanse blauwe bosbes:

• de Corymbosum ‘Chandler’;
• de Corymbosum ‘Bluejay’.

Ze werden me geleverd door kwekerij ‘Limburgplant’ (voorheen Maessen) in Echt. Omdat ik geen ervaring had met de teelt van bosbessen, kreeg ik er meteen een uitgebreide uitleg bij van de verkoopster:

• zij gaf aan dat het bosbessen zuurminnende planten zijn. Gewone tuinaarde en koemest zijn uit den boze;
• bosbessen vragen maar weinig voeding en/of compost: “de plant leeft feitelijk van zon en water"; Ze zei het echt! "Fotosynthese, meneer";
• de dame raadde me aan om een bodemverbeteraar voor zuurminnende planten te gebruiken;
• de keus viel op een zak biologische tuinturf Vivimus van DCM. Ik diende deze tuinturf te mengen met gewone tuinaarde in een verhouding 50/50;
• om de planten te behoeden voor kalkinfiltratie en de bodem langer zuur te houden, plantte ik de struiken in een kuip zonder bodem;
• kennelijk wortelen blauwe bessen erg oppervlakkig, waardoor ze gevoelig zijn voor uitdroging. Ik bedekte de grond daarom met een laag houtsnippers. 

Enfin, ik deed alles wat mevrouw me had geadviseerd. Ze gaf me de indruk dat ze wist waarover ze sprak en had me behoed voor een verkeerde keus. Als leek ben je geneigd om de besjes voor je kleinkinderen eens lekker te verwennen met voedzame tuinaarde. Fout dus! Het wachten is nu op de zomer: in juli en augustus dragen de struiken vrucht. Als alles volgens plan verloopt, kunnen de kleinkinderen er dan volop van smullen. Tenminste als ze tegen die tijd nog niet ten prooi zijn gevallen aan de vogels. Vogelafweer met behulp van netten, is geen overbodige luxe.